سوخت موتورهای جت (JP)

عبارت JP مخفف «Jet Petrolion» به معنای سوخت جت است و شماره بعد از آن بیان‌گر پایه یا درجه‌بندی سوختی است.

«1-JP» : این نوع سوخت که می‌توان گفت همان نفت است دارای نقطه انجماد پایین بوده و خاصیت اصلی‌اش این است که حداکثر حرارت را در واحـد حـجـم تولید می‌کند و از خاصیت روغن‌کاری خوبی برخوردار است. از آن‌جایی که تبخیرپذیری آن در درجه حرارت‌های نسبتاً بالا کم است، موتور دچار کمبود سوخت نشده و خاموش نمی‌گردد. روشن کردن موتورها در هوای سرد با این نوع سوخت مشکل است و در ارتفاع بالا سبب خاموش شدن موتورها می‌گردد.

«2-JP» : این سوخت در سال ۱۹۴۵ ساخته شد و ترکیب بنزین و نفت است که درصد بیشتر آن را نفت تشکیل می‌دهد. سوخت 2-JP به دلیل پیشرفت سریع صنعت هواپیمایی نتوانست جوابگوی نیاز باشد؛ اما زمینه‌ای را برای تهیه سوخت‌های بعدی فراهم کرد.

«3-JP» : این سوخت در سال ۱۹۴۷ تولید شد و مخلوطی از ۶۵ تا ۷۰ درصـد بنزین و ۳۰ تا ۳۵ درصد نفت است. تولید این سوخت سبب شد که مشکل روشن نشدن موتورها در سرما برطرف شود؛ همچنین در ارتفاعات روشن کردن موتور بهبود یافته است ولی این سوخت تمایل زیادی به بخار شدن دارد که سبب خاموش شدن موتورها می‌شود.

«4-JP» : این سوخت در سال ۱۹۵۱ تهیه شد و از ۶۵ درصد گازوئیل و ۳۵ درصد نفت تشکیل شده است؛ اما فشار تبخیر آن بسیار پایین و بین ۲ تا ۳ پوند فشار است. کاهش فشار تبخیر سبب کاهش سوخت در مخزن می‌گردد و خاموش شدن موتور بر اثر تبخيـر سـوخت تقليـل می‌یابد.

«5-JP» : این سوخت دارای نقطه اشتعال بالا یعنی ۱۴۰ درجه فارنهایت (32 + C8/1F = ) است و به مقدار کم تبخیر می‌شود. برد تقطیری آن ۵۵۰-۳۵۰ درجه فارنهایت بوده و نقطه انجمادش ۵۵- درجه فارنهایت است. با استفاده از این سوخت مشکل روشن کردن موتورها در هوای سرد و روشن کردن مجدد موتور در ارتفاعات برطرف گردید.

«6-JP» : این سوخت برای هواپیماهایی است که سرعتی بیش از سرعت صوت دارند. نقطه انجماد این سوخت ۶۵- درجه فارنهایت است. بنابراین استفاده از این سوخت در هوای سرد و ارتفاعات بالا مناسب است.

«7-JP» : این سوخت برای مأموریت‌های خاص تهیه شده است و کم‌تر در هواپیماهای نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیبی از مواد ضد زنگ، ضد اکسیژن و ضد یخ‌زدگی دارد و تقریباً مشابه 5-JP است؛ اما قابلیت اشتعالی مثل سوخت‌های نفتی دارد.

«8-JP» : نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۱۹۹۵ سوخت 8-JP را جایگزین 4-JP کرد. این سوخت دارای نقطه اشتعال بالاتر، بقاپذیری بیش‌تر و میزان ترکیبات سرطان‌زای کم‌تری است. 8-JP از لحاظ ساختاری شبیه به 5-JP است با این تفاوت که نقطه اشتعال پایین‌تری دارد. این سوخت به واسطه ویژگی‌های منحصر به فرد خود تا سال ۲۰۲۵ در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده خواهد بود. این سوخت شامل ترکیباتی مانند بازدارنده انجماد آب درون سوخت، بازدارنده خوردگی موتور توسط سوخت، روان‌کننده و مواد ضد الكتريسيته ساکن است. در ساختار این سوخت میزان بنزن که ماده‌ای سرطان‌زا و هگزان که ماده‌ای سمی است، کاهش یافته است.

«100+ 8-JP» : نمونه ارتقا یافته 8-JP  در سال ۱۹۹۴ تولید شده است؛ پایداری گرمایی این سوخت تا ۱۰۰ درجه فارنهایت افزایش پیدا کرده است. از مشخصات ظاهری این سوخت می‌توان به این موارد اشاره کرد: دمای اشتعال ۳۸ درجه سانتی‌گراد، دمای اشتعال خود به خود ۲۷۰ درجه سانتی‌گراد، دمای جوش ۱۴۰ تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد، حلالیت در آب ناچیز، رنگ زرد کم‌رنگ.

«JP-TS» : ویژگی خاص این سوخت، تعادل گرمایی بسیار بالا و نقطه انجماد پایین آن است. در سال ۱۹۵۶ این سوخت برای هواپیمای جاسوسی2-U تولید شد. این سوخت تنها در ۲ پالایشگاه ایالات متحده تولید می‌شود.

«1-JET A و JET-A» : سوخت مذکور به دلیل دارا بودن خلوص بالا یعنی نداشتن مواد گوگردی و همچنین اسیدیته پایین، پس از افزایش مواد افزودنی مورد نیاز به طور مستقیم مورد استفاده قرار می گیرد.

کدهای سوختی

کد  A: معرف سوختی است که دارای موادی چون ضدیخ، ضداکسیژن و ضدزنگ زدگی است.

کد B : این نوع سوخت ضدیخ ندارد.

کد C : این نوع سوخت تجاری است و برای خطوط هوایی با مشخصات معین و برای موتورهای جت در نظر گرفته شده است.

کد D : نقطه انجماد آن ۵۰- درجه فارنهایت و مانند 8-JP است.

کد E : نقطه انجماد آن ۳۶- درجه فارنهایت است.

کد F : از هر نظر همانند 4-JP است.